Διαλειμματική Νηστεία: Ένα Διατροφικό Πλάνο Που Υπόσχεται Πολλά ή Που Όντως Έχει Αποτελέσματα;
Η διαλειμματική νηστεία είναι μια δημοφιλής μέθοδος απώλειας βάρους και υιοθετείται τόσο από άτομα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα με το βάρος τους όσο και από άτομα που έχουν φυσιολογικό βάρος.
Το σχήμα αυτό βασίζεται στην εναλλαγή μεταξύ νηστείας και λήψης τροφής σε καθορισμένο χρόνο το οποίο μπορεί να γίνεται είτε μέσα στην ίδια μέρα είτε μέσα σε διαφορετικές μέρες.
Υπάρχουν διάφορα σχήματα διαλειμματικής νηστείας με πιο δημοφιλή τα σχήματα 16:8, 5:2 και 20:4. Στο σχήμα 16:8 η κατανάλωση τροφής γίνεται σε ένα πλαίσιο 8 ωρών χωρίς κάποιο περιορισμό στην λήψη τροφίμων αλλά ακολουθώντας τις αρχές μια ισορροπημένης διατροφής.
Τις υπόλοιπες 16 ώρες ακολουθεί νηστεία στην οποία επιτρέπεται η κατανάλωση υγρών χωρίς θερμίδες όπως είναι το νερό, το τσάι και ο καφές. Στην ίδια λογική είναι και το σχήμα 20:4 όπου το άτομο ακολουθεί νηστεία 20 συνεχόμενες ώρες μέσα στην ημέρα και η κατανάλωση τροφής γίνεται εντός 4 ωρών.
Στο σχήμα 5:2 η κατανάλωση τροφής περιορίζεται 2 μέρες μέσα στην εβδομάδα όπου η κατανάλωση θερμίδων δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις 400-600 θερμίδες ενώ τις υπόλοιπες 5 μέρες υπάρχει ελεύθερη κατανάλωση τροφών χωρίς κάποιον περιορισμό.
Και εδώ πάλι συστήνεται η διατροφή που ακολουθεί κάποιος να βασίζεται στις αρχές της ισορροπημένης διατροφής.
Υπάρχουν οφέλη από την εφαρμογή της διαλειμματικής νηστείας;
Από διάφορες μελέτες φαίνεται ότι η διαλειμματική νηστεία μπορεί να παρουσιάζει κάποια οφέλη για την υγείας μας πέραν της απώλειας βάρους. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να σχετίζεται με αύξηση του προσδόκιμου ζωής, μείωση του οξειδωτικού στρες, βελτίωση του μεταβολικού προφίλ και βελτίωση του προφίλ των δεικτών της φλεγμονής.
Η βελτίωση του μεταβολικού προφίλ σχετίζεται με μείωση του σωματικού βάρους και μείωση του σωματικού λίπους.
Σύμφωνα με άλλες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί φαίνεται να βελτιώνεται η ευαισθησία στην ινσουλίνη, η συστολική αρτηριακή πίεση, η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη και τα τριγλυκερίδια. Οι μηχανισμοί με τους οποίους η διαλειμματική νηστεία οδηγεί σε αυτά τα ευεργετικά αποτελέσματα δεν είναι πλήρως κατανοητοί.
Η διαλειμματική νηστεία έχει περιορισμούς;
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι όλες οι έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί για να διερευνηθούν τα πιθανά οφέλη της έχουν διενεργηθεί είτε σε ζώα είτε σε μικρό αριθμό ατόμων και η διατροφική παρέμβαση ήταν για μικρό χρονικό διάστημα.
Έτσι, λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι αν και φαίνεται να υπάρχουν κάποια οφέλη για την υγεία μας δεν γίνεται να εφαρμοστεί στον γενικό πληθυσμό πριν να έχουμε εξάγει κάποια ασφαλή συμπεράσματα.
Επίσης, η εναλλαγή νηστείας και πρόσληψης τροφής σίγουρα δεν ταιριάζει σε όλους τους ανθρώπους και στον τρόπο ζωής τους οπότε μακροπρόθεσμα ίσως δεν είναι εύκολο να ακολουθηθεί.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι την διαλειμματική νηστεία δεν θα πρέπει να την εφαρμόζουν λιποβαρή άτομα (ΔΜΣ <18,5), έγκυες και θηλάζουσες γιατί το σώμα χρειάζεται επιπλέον θρεπτικά συστατικά σε αυτές τις περιόδους και παιδιά κάτω των 18 ετών γιατί βρίσκονται ακόμα στην ανάπτυξη.
Επίσης, καλό θα ήταν να μην εφαρμόζεται και από άτομα με σακχαρώδη διαβήτη καθώς δεν ξέρουμε ακόμα τα μακροπρόθεσμα οφέλη της.
Τέλος, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με κάποιες μελέτες η απώλεια βάρους που προκύπτει από την διαλειμματική νηστεία δεν είναι μεγαλύτερη από την παραδοσιακή μέθοδο απώλειας βάρους.
Συμπερασματικά
Ωστόσο, μέχρι να γίνουν περισσότερες μελέτες που να επιβεβαιώνουν τα οφέλη της στην υγεία ενός ατόμου καλό θα ήταν τέτοιου τύπου πρακτικές να εφαρμόζονται μόνο υπό την επίβλεψη διαιτολόγου-διατροφολόγου και αν και εφόσον ο τρόπος ζωής και το ιστορικό ενός ατόμου επιτρέπει την υιοθέτηση ενός τέτοιου πλάνου διατροφής.
Βιβλιογραφία
- Harvie Michelle and Howell Anthony, Potential Benefits and Harms of Intermittent Energy Restriction and Intermittent Fasting Amongst Obese, Overweight and Normal Weight Subjects—A Narrative Review of Human and Animal Evidence, Behav. Sci.2017,7, 4
- MandalSumona, Simmons Niall, Awan Sidra, Chamari Karim, Ahmed Irfan, Intermittent fasting: eating by the clock for health and exercise performance, Mandal S,et al.BMJ Open Sp Ex Med2022;8:e001206
- Vasim Izzah, MajeedChaudry N. and DeBoer Mark D., Intermittent Fasting and Metabolic Health, Nutrients2022,14, 631
- Welton Stephanie, MintyRobert,O’Driscoll Teresa, Willms Hannah, Poirier Denise,Madden Sharen , KellyLen,Intermittent fasting and weight loss, Canadian Family Physician | Le Médecin de famille canadien ,Vol 66: FEBRUARY | FÉVRIER 2020
- Patterson Ruth E. and Sears Dorothy D., Metabolic Effects ofIntermittent Fasting, Annu. Rev. Nutr. 2017.37:371-393