Οι δίαιτες αποτοξίνωσης, ή αλλιώς "καθαριστικές δίαιτες", είναι διαδεδομένες στον κόσμο της ευεξίας και αποτελούν μια μέθοδο που χρησιμοποιείται, αντί της υγιεινής διατροφής, για να απαλλαγεί το σώμα από τοξίνες και απόβλητα.

Η λανθασμένη ιδέα που επικρατεί για τις δίαιτες αποτοξίνωσης είναι ότι καθαρίζουν το σώμα σας από τα περιττά και βελτιώνουν τη λειτουργία του.

Μια δίαιτα αποτοξίνωσης συνήθως περιλαμβάνει την κατανάλωση μόνο φρούτων και λαχανικών για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Επίσης, περιλαμβάνουν πολλούς διατροφικούς περιορισμούς και συμπληρώματα με διάφορα συστατικά και βότανα.

Οι δίαιτες αποτοξίνωσης συνήθως συνιστούν την κατανάλωση τροφίμων και ποτών που «θεωρούνται» αποτοξινωτικά, όπως το πράσινο τσάι, ο χυμός λεμονιού και η σούπα, αλλά οι περισσότερες από αυτές τις δίαιτες δεν είναι ισορροπημένες και μερικές μπορεί ακόμη και να είναι επιβλαβείς για τη γενική υγεία.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης δεν είναι κατάλληλες για κανέναν πόσο μάλλον για ανθρώπους που πάσχουν από κάποια χρόνια ασθένεια, όπως οι διαβητικοί, οι ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια, και οι άνθρωποι που λαμβάνουν φάρμακα, πρέπει να συμβουλευτούν τον γιατρό τους ή τον διαιτολόγο τους πριν ακολουθήσουν κάποια δίαιτα που βρήκαν στο διαδίκτυο.

Είναι μια υγιεινή επιλογή οι δίαιτες αποτοξίνωσης;

Είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη ότι οι δίαιτες αποτοξίνωσης δεν είναι μια μακροπρόθεσμη λύση καθώς δεν παρέχουν τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται το σώμα σας για να λειτουργεί σωστά.

Η αποτοξίνωση δεν αντικαθιστά μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή και το πρόγραμμα διατροφής που προτείνουν είναι ενάντια στις βασικές αρχές διατροφής άρα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως βασική στρατηγική απώλειας βάρους ή ως αντικατάσταση μιας ισορροπημένης διατροφής.

Επιπλέον, πριν αποφασίσετε να ακολουθήσετε μια δίαιτα αποτοξίνωσης, συμβουλευτείτε τον διατροφολόγο σας για να σας εξηγήσει αν η εφαρμογή μιας τέτοιας διατροφής είναι ασφαλής και κατάλληλη για εσάς.

Θυμηθείτε ότι η καλύτερη προσέγγιση για την σωστή απώλεια βάρους και τη βελτίωση της υγείας σας είναι μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει ποικιλία τροφίμων, σύνθετους υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη και φυτικές ίνες.

Μια υγιεινή διατροφή πρέπει επίσης να συνοδεύεται από σωματική δραστηριότητα και επαρκή ύπνο.

Υπάρχουν μελέτες που υποστηρίζουν τις δίαιτες αποτοξίνωσης;

Υπάρχουν μελέτες που έχουν εξετάσει την αποτελεσματικότητα των διαφόρων διαιτών αποτοξίνωσης, αλλά οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες είναι μικρής κλίμακας και δεν έχουν εξετάσει πολλά άτομα ή για μεγάλο χρονικό διάστημα ή έχουν πραγματοποιηθεί σε ζώα.

Επιπλέον, οι περισσότερες από αυτές τις μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η απώλεια βάρους που συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας δίαιτας αποτοξίνωσης είναι συνήθως προσωρινή και τα κιλά μπορεί να επανέλθουν μόλις οι άνθρωποι επιστρέψουν στις συνήθεις διατροφικές τους συνήθειες.

Ορισμένες δίαιτες αποτοξίνωσης μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως αυξημένο κίνδυνο ανεπάρκειας θρεπτικών συστατικών, καταπόνηση του ήπατος ή των νεφρών, δυσκοιλιότητα, κακή ανεκτικότητα στην πείνα και κατάθλιψη.

Συνεπώς, είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε τον διατροφολόγο σας πριν αποφασίσετε να ακολουθήσετε μια δίαιτα αποτοξίνωσης (detox diets) και να ακολουθείτε πάντα μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.

Πώς αποτοξινώνεται το σώμα;

Ως μέρος της συνεχούς δουλειάς του για να παραμείνει υγιές, το σώμα αφαιρεί συνεχώς δυνητικά επιβλαβείς ουσίες μέσω της αποτοξίνωσης. Το σύστημα αποτοξίνωσης του σώματος είναι πολύπλοκο και περιλαμβάνει πολλά όργανα, συμπεριλαμβανομένου του ήπατος, των νεφρών και του δέρματος.

Οι φυσιολογικές μεταβολικές διεργασίες παράγουν τοξίνες ενδογενώς, αλλά το σώμα τις αποκτά και εξωγενώς μέσω της έκθεσης σε φάρμακα και χημικές ουσίες στα τρόφιμα και στο περιβάλλον.

Το σώμα μέσω των φυσιολογικών του διεργασιών αποβάλλει τις τοξίνες. Η ικανότητα του σώματος να αποτοξινωθεί εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, το φύλο, οι συνθήκες υγείας, η γενετική, τα φάρμακα και η διατροφή.

Για παράδειγμα, επειδή οι περισσότερες από τις διαδικασίες αποτοξίνωσης του σώματος λαμβάνουν χώρα στα κύτταρα του ήπατος, η ηπατική νόσος μπορεί να επηρεάσει την αποτοξίνωση, η οποία μπορεί να οδηγήσει στη συσσώρευση επιβλαβών ουσιών όπως η αμμωνία.

Τι είναι οι δίαιτες αποτοξίνωσης;

Παρόλο που το σώμα μπορεί να αποτοξινωθεί μέσω των οργάνων του, οι άνθρωποι διαφημίζουν τις δίαιτες αποτοξίνωσης ως τρόπο προώθησης της βέλτιστης αποβολής τοξινών, βελτίωσης της συνολικής υγείας και ενθάρρυνσης της απώλειας βάρους.

Αυτά τα προγράμματα συνήθως περιλαμβάνουν νηστεία με χυμούς, συμπληρώματα διατροφής, αυστηρές δίαιτες vegan, δίαιτες με υγρά, ή άλλες μεθόδους που υποτίθεται ότι αποτοξινώνουν τον οργανισμό.

Τα προγράμματα αποτοξίνωσης μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν τη χρήση δυνητικά επικίνδυνων πρακτικών, όπως τον καφέ, όπου ένα άτομο χορηγεί καφέ μέσω του ορθού.

Οι ερευνητές έχουν συνδέσει το αυτοχορηγούμενο κλύσμα καφέ με σοβαρές παρενέργειες, όπως εγκαύματα στο ορθό, ανισορροπίες ηλεκτρολυτών και διάτρηση του ορθού. Αυτή η πρακτική μπορεί να αποβεί ακόμη και θανατηφόρα.

Παρά τους πολυάριθμους ισχυρισμούς για βελτιωμένη υγεία από τους δημιουργούς και τους υποστηρικτές της δίαιτας αποτοξίνωσης, τα περισσότερα προγράμματα αποτοξίνωσης δεν έχουν κλινικά στοιχεία που να υποστηρίζουν την αποτελεσματικότητα ή την ασφάλειά τους.

Επιπλέον, τα προγράμματα αυτά μπορεί να είναι δαπανηρά, ειδικά εκείνα που ενθαρρύνουν τη χρήση βοτάνων και άλλων συμπληρωμάτων διατροφής.

Μια ποικιλία από δίαιτες αποτοξίνωσης είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων αποτοξινώσεων με χυμούς και smoothie και αποτοξινώσεις με βάση τα φυτά.

Ωστόσο, οι δίαιτες αποτοξίνωσης που περιλαμβάνουν μεγάλες περιόδους νηστείας ή ακραίο περιορισμό θερμίδων, χρήση φυτικών συμπληρωμάτων ή πρακτικές όπως κλύσματα μπορεί να οδηγήσουν σε επικίνδυνες παρενέργειες και ενδεχομένως να έχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία.

Μπορείτε να δοκιμάσετε άλλες μεθόδους αποτοξίνωσης, όπως η αύξηση της κατανάλωσης υδατανθράκων και φυτικών τροφίμων, η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ, η αύξηση της σωματικής δραστηριότητας και η μείωση της επαφής με τοξικές ουσίες.

Συνολικά, η διατήρηση ενός υγιούς τρόπου ζωής που περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή, επαρκή άσκηση και αρκετό ύπνο είναι η καλύτερη πρακτική για την αποτοξίνωση του οργανισμού.

Αν έχετε προβλήματα με την υγεία σας ή αν ανησυχείτε για την υγεία σας, συμβουλευτείτε τον διατροφολόγο σας για να δημιουργήσετε το ισορροπημένο πλάνο διατροφής που σας ταιριάζει.

Γιατί οι διάσημοι – influencersδιαφημίζουν τόσο τις δίαιτες αποτοξίνωσης;

Οι διάσημοι – influencersσυχνά διαφημίζουν δίαιτες αποτοξίνωσης για πολλούς λόγους. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι η ευκολία που προσφέρουν οι δίαιτες αποτοξίνωσης στους ανθρώπους.

Αν και η επιστημονική απόδειξη για την αποτελεσματικότητα μιας δίαιτας αποτοξίνωσης είναι αμφίβολη, οι διάσημοι – influencers συχνά προωθούν αυτές τις δίαιτες ως μια γρήγορη λύση για την απώλεια βάρους και τη βελτίωση της εμφάνισής τους.

Επιπλέον, η διαφήμιση για δίαιτες αποτοξίνωσης από διάσημους – influencers μπορεί να έχει και οικονομικό κίνητρο.

Χρησιμοποιώντας τη φήμη και την επιρροή τους στο κοινό μπορούν να λάβουν πληρωμές για τη διαφήμιση αυτών των προϊόντων αποτοξίνωσης, καθιστώντας τα πιο προσιτά στους καταναλωτές.

Επιπλέον, η διαφήμιση για δίαιτες αποτοξίνωσης από διάσημους – influencers μπορεί να αυξήσει την επιρροή τους στους θαυμαστές τους και να αυξήσει την αξιοπιστία των προϊόντων που διαφημίζουν.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να θυμάστε ότι υπάρχουν πολύ λίγα κλινικά στοιχεία για την αποτελεσματικότητά τους και η εφαρμογή τους θα πρέπει να αποφεύγεται.

Να θυμάστε ότι μια τέτοια δίαιτα συνήθως δεν έχει μακροχρόνια αποτελέσματα και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για την συνολικότερη υγεία σας και άρα δεν θα πρέπει να αποτελεί τρόπο απώλειας βάρους.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η διατροφή και ο τρόπος ζωής πρέπει να αποτελούν μια μακροχρόνια προσέγγιση για την υγεία και την ευεξία σας.

Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, που περιλαμβάνει ισορροπημένη διατροφή και σωματική άσκηση, μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικός και βιώσιμος από τις δίαιτες αποτοξίνωσης στην επίτευξη μιας υγιούς ζωής και φυσιολογικού σωματικού βάρους.

Βιβλιογραφία:

• Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. - Klein AV, Kiat H. J Hum Nutr Diet. 2015 Dec;28(6):675-86. doi: 10.1111/jhn.12286. Epub 2014 Dec 18. PMID: 25522674
• Popular Weight Loss Strategies: A Review of Four Weight Loss Techniques. - Obert J, Pearlman M, Obert L, Chapin S. Curr Gastroenterol Rep. 2017 Nov 9;19(12):61. doi: 10.1007/s11894-017-0603-8. PMID: 29124370
• Cycles of attention to fad diets and internet search trends by Google trends.-Passos JA, Vasconcellos-Silva PR, Santos LADS. Cien Saude Colet. 2020 Jul 8;25(7):2615-2631. doi: 10.1590/1413-81232020257.23892018. PMID: 32667545
• Food addiction: detox and abstinence reinterpreted? - Shriner RL. Exp Gerontol. 2013 Oct;48(10):1068-74. doi: 10.1016/j.exger.2012.12.005. Epub 2012 Dec 23. PMID: 23267844
• "Cleanse" detoxification diet program in Appalachia: Participant characteristics and perceived health effects.-Davisson L, Sofka S. J Complement Integr Med. 2019 Sep 17;17(2) :/j/jcim.2020.17.issue-2/jcim-2018-0174/jcim-2018-0174.xml. doi: 10.1515/jcim-2018-0174. PMID: 31536033
• Poor awareness of risk factors for cancer in Irish adults: results of a large survey and review of the literature.- Ryan AM, Cushen S, Schellekens H, Bhuachalla EN, Burns L, Kenny U, Power DG. Oncologist. 2015 Apr;20(4):372-8. doi: 10.1634/theoncologist.2014-0453. Epub 2015 Mar 6. PMID: 25746344

Δείτε περισσότερα άρθρα για ισορροπημένη διατροφή:

• Διαλειμματική Νηστεία: Ένα Διατροφικό Πλάνο Που Υπόσχεται Πολλά ή Που Όντως Έχει Αποτελέσματα;
• Η Αποφυγή της Γλουτένης Βοηθάει Τελικά στην Απώλεια Βάρους;
• Σχετίζεται η Διατροφή με την Υπογονιμότητα;
• Η Σημασία της Διατροφής κατά την Εγκυμοσύνη
• 3 Σημαντικά Οφέλη που Προκύπτουν από τη Νηστεία
• Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου - Τι είναι και πως βοηθάει η διατροφή;
• Πώς να Ακολουθήσετε Υγιεινή Διατροφή στο Θηλασμό
• Δίαιτα Χοληστερόλης - Πώς η Διατροφή Επηρεάζει τα Επίπεδα
• 5 Συμβουλές για Υγιεινή Πασχαλινή Διατροφή από τη Διαιτολόγο Άννα Παπαχρήστου
• 5 Tips για να ακολουθήσετε ένα σωστό διατροφικό πλάνο μετά το Πάσχα